ΔΥΣΚΟΙΛΙΟΤΗΤΑ

Ως δυσκοιλιότητα ορίζεται η καθυστέρηση ή η δυσκολία κένωσης του εντέρου,που διαρκεί για περισσότερο από 2 εβδομάδες και που προκαλεί σημαντική ενόχληση στον ασθενή.Διακρίνεται σε οξεία και χρόνια.Ως οξεία χαρακτηρίζεται η δυσκοιλιότητα με διάρκεια μικρότερη των τεσσάρων εβδομάδων.

Ο αριθμός αλλά και η σύσταση των κενώσεων διακυμαίνεται ανάλογα με την ηλικία του παιδιού,το είδος διατροφής και τον τρόπο διαβίωσης. Γενικά,με την αύξηση της ηλικίας μειώνεται ο ημερίσιος αριθμός των κενώσεων. Έτσι,δεν είναι λίγα τα βρέφη που σε κάθε γεύμα παρουσιάζουν κενώσεις ενώ τα μεγαλύτερα παιδιά έχουν συνήθως 1-2 κενώσεις το 24ωρο.

Η σύσταση των κοπράνων και η συχνότητα των κενώσεων,κυρίως στα βρέφη, καθορίζεται από τον τύπο διατροφής. Γενικά,τα βρέφη που θηλάζουν έχουν περισσότερες κενώσεις (7-8 την ημέρα) και πιο μαλακά κόπρανα σε σχέση με τα βρέφη που διατρέφονται τενητά.

Στα μεγαλύτερα παιδιά,μια ισορροπημένη διατροφή που περιλαμβάνει φρούτα, λαχανικά και φυτικές ίνες είναι επιθυμητή για την σωστή λειτουργία του εντέρου. Η λήψη άφθονων υγρών μαλακώνει τις κενώσεις ενώ η έντονη κινητική δραστηριότητα αυξάνει τον περισταλτισμό του εντέρου και κατά συνέπεια τον αριθμό των κενώσεων.

Η δυσκοιλιότητα αποτελεί σχετικά  συχνό πρόβλημα ,αφού απασχολεί το 1-3% των παιδιών προσχολικής ηλικίας και λίγο λιγότερο 1-2% των παιδίων σχολικής ηλικίας. Αποτελεί κυρίως πρόβλημα των παιδιών ανεπτυγμένων χωρών,στις οποίες το άμυλο και οι φυτικές ίνες αντικαταστάθηκαν απο ζάχαρη, λίπος και πρωτείνες.

ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΤΗΣ ΔΥΣΚΟΙΛΙΟΤΗΤΑΣ 

Διακρίνονται σε λειτουργικά και οργανικά.

• Στην πλειονότητα των περιπτώσεων η δυσκοιλιότητα στα παιδιά είναι λειτουργική. Ακολουθεί επώδυνες εμπειρίες που οδηγούν σε ηθελημένη κατακράτηση κοπράνων,γιατί το παιδί αρνείται να ξαναπροσπαθήσει με αποτέλεσμα να εθίζει τον ορθό να  ανέχεται  μεγάλη ποσότητα κοπράνων,να βραδύνει την έπειξη για αφόδευση και να εγκαθίσταται δυσκοιλιότητα.
• Η αλλεργία βρεφών αλλά και νηπίων στο αγελαδινό γάλα μπορεί να εκδηλωθεί με δυσκοιλιότητα. Υποχωρεί με την αντικατάσταση του γάλακτος από υδρολυμένο γάλα.
• Δυσκοιλιότητα στα μεγαλύτερα παιδιά μπορεί να εμφανιστεί κατά την είσοδο τους στο σχολείο,γιατί αρνούνται να πηγαίνουν στις σχολικές τουαλέτες.
• Ηλεκτρολυτικές διαταραχές που προκαλούν δυσκοιλιότητα είναι η υποκαλιαιμία και η υπερασβεστιαιμία.

ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΔΥΣΚΟΙΛΙΟΤΗΤΑΣ 

1. αριθμός κενώσεων ως δύο ανά εβδομάδα.
2. τουλάχιστον ένα επεισόδιο ακράτειας ανά εβδομάδα.
3. ιστορικό κατακράτησης των κενώσεων.
4. ιστορικό επώδυνων ή σκληρών  κενώσεων.
5. ύπαρξη μεγάλης μάζας κοπράνων στον ορθό.

Συνοδά συμπτώματα μπορεί να είναι:

1. Η ευερεθιστότητα 
2. Η ανορεξία
3. Ο πρόωρος κορεσμός κατα την λήψη τροφής

Τα συμπτώματα αυτά είναι συχνότερα σε παιδιά μικρότερα των 4 ετών και υποχωρούν όταν υπάρξει αποβολή μεγάλης μάζας κοπράνων .Για τα μεγαλύτερα παιδιά ,διάκριση πρέπει να γίνεται από το ευερέθιστο έντερο.

Το παιδί με λειτουργική δυσκοιλιότητα έχει κατά κανόνα φυσιολογική ανάπτυξη. Εύρημα επηρεασμένων σωματομετρικών δεικτών πρέπει να προβληματίζει για οργανική νόσο.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΔΥΣΚΟΙΛΙΟΤΗΤΑΣ

• Κένωση του ορθού με υποκλυσμούς ή από του στόματος καθαρτικά.
• Επιμόρφωση των γονέων για συμπεριφορά κατακράτησης,τρόποι ανταμοιβής του παιδιού ,την τροποποίηση της συμπεριφοράς του παιδιού (καθημερινό κάθισμα στην τουαλέτα για 10 λεπτά μετά τα γεύματα,ημερολόγιο κενώσεων).
• Παρακολούθηση και προσαρμογή της αγωγής.Για  την αγωγή συντήρησης χρησιμοποιείται  κυρίως το παραφινέλαιο.

Η υιοθέτηση μιας ισορροπημένης διατροφής πρέπει να επιδιώκεται χωρίς καταναγκασμούς.Η παρακολούθηση είναι απαραίτητη ,καθώς το πρόβλημα συχνά υποτροπιάζει,ενώ περίπου στο ένα τρίτο των παιδιών ,η δυσκοιλιότητα παραμένει και μετά την εφηβεία.