ΣΥΓΓΕΝΕΣ ΕΞΑΡΘΡΗΜΑ ΤΟΥ ΙΣΧΙΟΥ ( ΣΕΙ )
Στο ΣΕΙ έχει διαταραχθεί η φυσιολογική ανατομική σχέση μηριαίας κεφαλής - κοτύλης και υπάρχει αστάθεια στην άρθρωση. Ο όρος ΣΕΙ επομένως περιλαμβάνει φάσμα παθολογικών ανατομικών και λειτουργικών μεταβολών, που εκτείνεται από την αστάθεια του νεογνικού ισχίου μέχρι το εξάρθρημα της μηριαίας κεφαλής από την κοτύλη.
Διακρίνεται :
- Στην αστάθεια (τύπος Ι)
- Στην δυσπλασία (τύπος ΙΙ)
- Στο υπεξάρθρημα (τύπος ΙΙΙ)
- Στο εξάρθρημα (τύπος ΙV)
Η συχνότητα εμφάνισης είναι περίπου 2/1.000 γεννήσεις. Είναι πιο συχνό στα κορίτσια , σε πρωτότοκους, σε τοκετό με ισχιακή προβολή, σε περιπτώσεις με ολιγοϋδράμνιο ή πολλαπλή κύηση και σε άτομα με οικογενειακό ιστορικό.
Πολλές φορές συνυπάρχει με άλλες <<παθήσεις θέσεως>>, όπως το συγγενές ραιβόκρανο, το ραίβο μετατάρσιο, η πτερνοποδία, η συγγενείς ραιβοϊπποδία κ.α. Επομένως ,σε περιπτώσεις τέτοιων παθήσεων πρέπει να ελένχονται με ιδιαίτερη προσοχή τα ισχία. Για την πρόκληση του ΣΕΙ ενοχοποιούνται :
Μηχανικοί παράγοντες : μειώνουν την χωρητικότητα της μήτρας.
Ορμονικοί παράγοντες (οιστρογόνα,ρελαξίνες):αυξημένη χαλαρότητα συνδέσμων,θυλάκου.
Γενετικοί παράγοντες :αυξημένη συχνότητα (6%) όταν υπάρχει πάσχον παιδί στην ίδια οικογένεια και 12% με πάσχοντα τον ένα γονέα.
Περιβαλλοντικοί παράγοντες :φάσκιωμα,γεωγραφική κατανομή.
ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ
Η διάγνωση του ΣΕΙ τίθεται κλινικά και επιβεβαιώνεται με τον ακτινολογίκο και τον υπερηχογραφικό έλενχο. Η εξέταση των ισχίων πρέπει να γίνεται πάντοτε, ανεξάρτητα από την αιτία προσέλευσης του βρέφους στον παιδίτρο ή τον ορθοπαιδικό.
Ένδειξη εξαρθρήματος αποτελούν :
- η ασυμμετρία των πτυχών.
- η μειωμένη απαγωγή η/και η ασσύμετρη απαγωγή των ισχίων.
- το σημείο Geleazzi
- η αστάθεια του ισχίου με τις δοκιμασίες Ortolani και Barlow.
Το 90% και πλέον των ασταθών νεογνικών ισχίων σταθεροποιούνται μέσα στον πρώτο μήνα ζωής και στη συνέχεια εξελίσσονται ομαλά.
ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΤΙΚΟΣ ΕΛΕΝΧΟΣ
Η ακτινολογική εικόνα είναι αξιολογίσιμη μετά τον 3ο μήνα και παρέχει επαρκείς πληροφορίες για τις ανατομικές σχέσεις μηριαίου - κοτύλης. Πρίν την ηλικία των 3 μηνών ο ακτινογραφικός έλενχος έχει μικρή πρακτική αξία, επειδή το μεγαλύτερο τμήμα της άρθρωσης του ισχίου είναι ακόμα χόνδρινο.
Το διαγνωστικό αυτό κενό τα τελευταία χρόνια ήρθε να καλύψει μια νέα σχετικά εξέταση, ο υπέρηχος των ισχίων. Η υπερηχογραφική εξέταση των ισχίων έχει υψηλή αξιοπιστία, δεν επιβαρύνει με ακτινοβολία το νεογνό, και πραγματοποιείται από τις πρώτες ώρες τις γέννησης μέχρι και τον 4ο - 5ο μήνα της ζωής του νεογνού. Ο καλύτερος χρόνος είναι γύρω στην 5η με 6η εβδομάδα.
Η μέθοδος Graf αποτελεί ουσιαστικά την πιο σύγχρονη μέθοδο υπερηχογραφικής απεικόνισης του νεογνικού ισχίου.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Στόχος είναι η τοποθέτηση της μηριαίας κεφαλής μέσα στην κοτύλη κσι η σταθερή συγκράτησή της με συντηρητικά ή χειρουργικά μέσα, ώστε οι καλές ανατονικές σχέσεις να δράσουν ως ερέθισμα για να διαπλαστεί ομαλά η άρθρωση του ισχίου. Η πρώιμη και έγκαιρη διάγνωση απλοποιεί συνήθως τη θεραπεία και βελτιώνει τα αποτελέσματα.
Σε βρέφη < 6 μηνών η θεραπεία είναι συντηρητική. Εφαρμόζεται κηδεμόνας Pavlik ή οσφυο-μηρο-κνημο-ποδικός γύψινος νάρθηκας, που συγκρατούν τα ισχία σε θέση ανάταξης. Ο κηδεμόνας πλεονεκτεί κυρίως γιατί επιτρέπει εν μέρει την κίνηση στα ισχία ,εφαρμόζεται χωρίς γενική αναισθησία και δεν χρειάζεται αλλαγή του.Ο γύψινος νάρθηκας χρησιμοποιείται όταν η ανάταξη με τον κηδεμόνα Pavlik δεν είναι σταθερή.
Σε βρέφη 6 έως 18 μηνών η θεραπεία είναι συντηρητική με γύψινο νάρθηκα.
Σε μεγαλύτερες ηλικίες η θεραπεία είναι χειρουργική.